Bemiddelaar
Als bemiddelaar is het jouw taak om personen die met elkaar in conflict zijn te begeleiden en samen met hen naar een oplossing toe te werken. De job vereist onpartijdigheid en neutraliteit. Bemiddelaars zijn actief bij gezinnen en in familiale situaties, maar ook in bedrijven en sociale diensten.
Omschrijving
Als bemiddelaar begeleid je personen in conflict en reik je hen de nodige middelen aan om tot een oplossing of schikking te komen.
Je treedt op als derde, en dus niet als advocaat of rechter. Het is jouw taak om de dialoog tussen de partijen te herstellen, door naar hen te luisteren en een respectvolle communicatie tussen beide te ondersteunen. Je begeleidt de partijen in hun gesprekken en waakt over het bemiddelingsproces.
Concreet:
- Je zorgt ervoor dat elke partij openstaat voor de mening van de ander, legt de onderliggende belangen bloot en maakt ze bevattelijk.
- Je ondersteunt de verwoording van emoties, helpt geremdheid weg te werken en ontkracht frustraties, zodat de partijen zich volop kunnen concentreren op het vinden van een oplossing voor hun geschil.
- Je ziet erop toe dat de oplossing die wordt voorgesteld voor beide partijen in alle opzichten haalbaar is.
Over welke vaardigheden moet ik beschikken?
- Je bent goed op de hoogte van wat er omgaat in de bemiddelingssector;
- Je beschikt over een grondige kennis van de juridische, psychologische en sociale diensten in je regio;
- Je hebt een analytische blik en kunt de dingen in context plaatsen;
- Je hebt een duidelijk beeld van de juridische aspecten van bemiddeling;
- Je beschikt over een goede algemene kennis van recht en justitie;
- Je hebt kennis van relationele en communicatietechnieken;
- Je kunt de technieken van conflictbeheer toepassen;
- Enz.
Over welke persoonlijke eigenschappen moet ik beschikken?
- Je bent onpartijdig;
- Je bent vlot in de omgang;
- Je bent luistervaardig;
- Je bent toegankelijk;
- Je bent empathisch aangelegd;
- Je bent verdraagzaam;
- Je stelt je nederig op;
- Je draagt discretie hoog in het vaandel;
- Enz.
Hoe zit het met het beroepsgeheim?
Als bemiddelaar ben je gebonden aan het beroepsgeheim. Je kunt dus niet worden opgeroepen om te getuigen.
In welke domeinen is een bemiddelaar actief?
In steeds meer aspecten van het sociale leven wordt gezocht naar een alternatieve oplossing voor conflicten. Denk bijvoorbeeld aan conflicten binnen gezinnen of families, tussen burgers of handelaars, maar ook aan sociale conflicten (tussen individuen of gemeenschappen), tuchtzaken, administratieve problemen, op school of in de zorg.
De wet van 21 februari 2005 onderscheidt evenwel drie specifieke bemiddelingstypes waarvoor je als bemiddelaar erkend kunt worden:
- bemiddeling in familiezaken: (echt)scheidingen, erfenissen, samenwonen, intergenerationele conflicten enz.
- bemiddeling in burgerlijke en handelszaken: tussen klant en leverancier, tussen aandeelhouders, omtrent de betaling van een factuur, de huur van een woning of gemeenschappelijke eigendommen enz.
- bemiddeling in sociale zaken: het ontslag van een werknemer, collectieve conflicten op het werk.
Op het niveau van het parket bestaat ook een procedure ‘Bemiddeling en maatregelen’. Hierin onderscheiden we twee types bemiddeling: een voorstel van maatregel(en) aan een verdachte; een voorstel van herstel/schadevergoeding tussen een verdachte en een slachtoffer.
Bemiddeling wordt overigens ook beschouwd als een extra vaardigheid die nuttig kan zijn in gespecialiseerde beroepen, zoals voor verpleegkundigen, maatschappelijk assistenten, HR-managers, opvoeders enz.
Opleiding
Naast een opleiding in het hoger onderwijs, moet je als bemiddelaar ook een specifieke opleiding en regelmatige bijscholing volgen.
- Postgraduaat Bemiddeling – UCLL (Heverlee of Diepenbeek)
Deze opleiding biedt toegang tot een job als bemiddelaar familiezaken, burgerlijke en handelszaken of sociale zaken.
Om met de opleiding te mogen starten, moet je een bachelordiploma of graduaatdiploma op zak hebben.
- Postgraduaat Bemiddeling – KU Leuven (Leuven)
Deze opleiding kun je combineren met een professionele activiteit. De universiteit biedt uiteenlopende formules aan, naast twee specialisaties: ‘bemiddelaar in familiale zaken’ en ‘bemiddelaar met de overheid’. De KU Leuven volgt ook de studenten op in het jaar nadat ze afstudeerden.
Om deze opleiding te volgen moet je een bachelor- of masterdiploma op zak hebben. Er wordt een uitzondering gemaakt wanneer je kunt aantonen dat je voldoende pertinente beroepservaring hebt.
- Postgraduaat Bemiddeling (Mechelen)
Dit postgraduaat is een basisopleiding en kan worden aangevuld met een specialisatie (familiezaken en sociale zaken). Meer info vind je hier.
- Bemiddeling – UGent en UAntwerpen (Gent en Antwerpen)
Voor deze opleiding bundelen de faculteit Recht en Criminologie en de faculteit Psychologische en Pedagogische Wetenschappen (UGent) en de faculteit Rechten (UAntwerpen) hun krachten. Deze opleiding tot bemiddelaar wordt door de UGent aangeboden in samenwerking met de Universiteit Antwerpen. De basismodule kan worden aangevuld met drie specialisaties: familiezaken, burgerlijke zaken en ondernemingszaken.
Op de website van de Federale Bemiddelingscommissie is een lijst met erkende vormingsinstanties te vinden.
Carrièremogelijkheden
Een erkenning is niet verplicht.
Je kunt overigens slechts een erkenning krijgen voor de drie eerder genoemde types bemiddeling die in de wet van 21 februari 2005 zijn vastgelegd.
In principe zijn echter alleen bemiddelingsakkoorden afgesloten met een bemiddelaar die erkend is door de Federale Bemiddelingscommissie uitvoerbaar. Dat betekent dat ze dezelfde uitvoerbare kracht hebben als een vonnis en dat hun inhoud niet in vraag wordt getrokken. Verder kan alleen een erkend bemiddelaar tussenkomen in het kader van een gerechtelijke bemiddeling.
Om erkend bemiddelaar te worden, moet je aan een aantal strikte voorwaarden voldoen, met het oog op kwaliteit (opleiding, ervaring, onafhankelijkheid en onpartijdigheid enz.).
Hoe zit het met de werkomstandigheden?
Meestal ga je als bemiddelaar op eigen houtje te werk. Sommige bemiddelaars werken thuis, maar je kunt ook in centra voor gezinsplanning, justitiehuizen, scholen, officiële instanties, overheden, gemeentediensten, publieke of private diensten aan de slag.