Skip links

Vroedkundige

De job van vroedkundige wordt hoofdzakelijk door vrouwen beoefend, maar ook mannen kunnen het beroep uitoefenen (vandaar de meer algemene term ‘vroedkundige’, tegenover het gebruikelijke woord ‘vroedvrouw’). Als vroedkundige ben jij dé referentiepersoon bij uitstek voor (toekomstige) ouders wat betreft de opvolging van een normale zwangerschap, een bevalling zonder complicaties en de postnatale periode. Je waakt over de gezondheid van de toekomstige moeder, volgt de evolutie van de zwangerschap op en verstrekt de nodige zorgen. 

Omschrijving

Concreet voer je uiteenlopende gynaecologische en functionele onderzoeken die van cruciaal belang zijn om eventuele risico’s tijdig op te merken. Je houdt ook het obstetrisch dossier actueel, bereidt de bevalling voor en waakt over het goede verloop ervan. Als vroedkundige mag je zelf een bevalling zonder complicaties in goede banen leiden, al moet je in geval van problemen of risico’s tijdens de bevalling zo snel mogelijk een gynaecologisch-obstetrisch arts inschakelen. 

In de postnatale periode verstrek je als vroedkundige de eerste zorgen en waak je over de gezondheid van de pasgeborene en de moeder. Je staat daarnaast in voor gezondheidsopvoeding en verstrekt advies omtrent hygiëne, het geven van borstvoeding en de gepaste voeding.  Je werkt altijd nauw samen met artsen en mag slechts een beperkt aantal geneesmiddelen voorschrijven. Ook de onderzoeken en handelingen die je mag voeren zijn bij wet bepaald. Op medisch voorschrift mag je als vroedkundige ook een geneesmiddel doseren en toedienen via een door de arts geplaatste epidurale katheter.  Een cruciale rol, voor, tijdens en na de bevalling  Als vroedkundige ben je beschikbaar voor prenatale consultaties, om gynaecologische onderzoeken voor te schrijven (uitstrijkje, bloedafname), maar bied je vrouwen (of koppels) ook de nodige ondersteuning ter voorbereiding op en tijdens de bevalling. Je leidt fysiologische bevallingen (zonder complicaties) in goede banen, past episiotomie toe en gaat over tot het hechten van het perineum indien nodig. Uiteraard sta je ook in voor de toediening van de eerste zorgen aan de pasgeborene.  Post-partum  Thuis kan de kersverse moeder jou om advies vragen omtrent de borstvoeding, kleine ‘klassieke’ probleempjes na de bevalling (constipatie, draadjes verwijderen na een keizersnede), voor post-natale oefeningen en de medische opvolging van moeder en kind (denk bijvoorbeeld aan geelzucht bij de pasgeborene), zodat beiden in optimale gezondheid verkeren.  Beschikbaar op elk moment van de dag  Als vroedkundige sta je te allen tijde paraat. Een baby kiest lang niet altijd een gepast moment om ter wereld te komen, en als vroedkundige is het jouw taak om de bevalling in goede banen te leiden. De kans is dus groot dat je midden in de nacht wordt gewekt of in het weekend wordt opgebeld om je spoedig naar de materniteitsafdeling te begeven. Jouw advies en koelbloedigheid komt erg goed van pas op zo’n ingrijpend moment, waarop de ouders in spe al snel even de kluts kwijt zijn.  Een veelzijdig beroep  Deze job vereist mensgerichte vaardigheden (geduld, empathie en luisterbereidheid), al moet je ook technische handelingen tot een goed einde kunnen brengen. Als vroedkundige kies je voor een holistische benadering van de (toekomstige) moeder en leg je veelzijdigheid aan de dag. Je tussenkomst is technisch en sociaal-emotioneel tegelijk. Bepaalde vroedkundigen kiezen ervoor zich te gaan specialiseren (thuisbevalling, waterbevalling, acupunctuur, aromatherapie, haptonomie, dragen van het kind, prenatale yoga enz.). 
Over welke vaardigheden moet ik beschikken?
  • Je kunt de ontwikkeling van de foetus opvolgen;
  • Je kunt onderzoeken uitvoeren ter controle en opsporing van risico’s of complicaties. ;
  • Je kunt de juiste onderzoeken en geneesmiddelen aanbevelen (waar geen medisch voorschrift voor vereist is);
  • Je kunt autonoom de bevallingen in goede banen leiden;
  • Je kunt een arts bijstaan in geval van complexere bevallingen;
  • Je kunt de pasgeborene medisch onderzoeken;
  • Je kunt de ouders op medisch, psychologisch en sociaal vlak bijstaan;
  • Je schaaft je professionele kennis en vaardigheden continu bij;
  • Je respecteert de veiligheids- en hygiëneregels en de deontologische code.
Over welke persoonlijke eigenschappen moet ik beschikken?
  • Je bent empathisch aangelegd en zorgzaam;
  • Je bent communicatief;
  • Je bent kalm en geduldig;
  • Je werkt zorgvuldig en nauwkeurig;
  • Je bent opmerkzaam;
  • Je kunt je vlot aanpassen;
  • Je neemt initiatief;
  • Je gaat goed om met stress;
  • Je hebt zin voor verantwoordelijkheid;
  • Je respecteert de psychosociale of culturele situatie van het gezin;
  • Je bent een teamspeler.

Opleiding

Om vroedkundige te worden moet je een professionele bacheloropleiding Vroedkunde volgen aan een hogeschool. Je kunt ook de richting Vroedkunde kiezen na twee jaar in de opleiding Verpleegkunde. 

De bacheloropleiding omvat theoretische en praktische aspecten, van ethiek en recht over biochemie tot hygiëne, eerste hulp en uiteenlopende zorgtechnieken. Ook stages zijn van cruciaal belang. De diensten waar je stage loopt verschillen van school tot school. Zo kun je als student stage lopen op de afdeling chirurgie of psychiatrie, gevolgd door een stage op de kraamafdeling of de afdeling neonatologie.

Na afloop van de opleiding moet je over een aantal vaardigheden beschikken:

  • Je begrijpt en houdt rekening met ethische, juridische en reglementaire aspecten van de job;
  • Je kunt een diagnose stellen en bepalen welke aanpak er aangewezen is.
  • Je kunt bepaalde algemene, specifieke en obstetrische zorgen verstrekken.
  • Je kunt correct communiceren met de patiënten en de andere aanwezigen.
  • Je kunt bepaalde taken uitvoeren inzake HR- en materiaalbeheer, en de administratieve verwerking.

Eenmaal je het diploma op zak hebt, moet je een visum aanvragen – om te mogen werken als zorgkundige – bij de FOD Volksgezondheid. Tot slot dien je nog een RIZIV-nummer aan te vragen. 

Als vroedkundige ben je overigens verplicht om per vijf jaar 72 uur bijscholing te volgen. Zo niet, dreig je geen aanspraak te mogen maken op de beroepstitel. 

Hoe zit het met de doorgroeimogelijkheden? 

Eenmaal je je diploma Vroedkunde op zak hebt, kun je doorgroeien. Je kunt een Kaderopleiding Hoofdverpleegkundige volgen of je verder specialiseren met een Ba-na-Ba, postgraduaat of schakelprogramma voor de overstap naar een masteropleiding. Denk bijvoorbeeld aan een master Biomedische wetenschappen (ook beschikbaar als bacheloropleiding), Vroedvrouw specialist, Management in de verpleeg- en vroedkunde of Gezondheidsbevordering.

Carrièremogelijkheden

Als vroedkundige beschik je over een zekere vrijheid wat betreft de plaats waar je de job uitoefent. Zo kan je in het ziekenhuiswezen aan de slag (materniteit, neonatologie, pre- en postnatale consultaties enz.), maar evenzeer in de non-profitsector (gezinsplanning, moeder- en kindzorg, voorbereiding op de geboorte) of als zelfstandig vroedkundige aan huis. Je kunt je ook gaan specialiseren door bijscholing, bijvoorbeeld in prenatale yoga, haptonomie of relaxatietechnieken. 

Wat zijn mijn tewerkstellingsvooruitzichten als vroedkundige? 

Als vroedkundige kun je zowel in dienstverband als op zelfstandige basis werken. 

De meeste vroedkundigen in het ziekenhuiswezen werken op materniteitsafdelingen, geboorteklinieken, de afdeling hoog-risico zwangerschappen, de afdeling gynaecologie enz. Zelfstandige vroedkundigen trekken hoofdzakelijk naar de patiënten thuis of zijn actief in een geboortekliniek, bij Kind en Gezin enz. In de non-profitsector kun je aan de slag in centra voor gezinsplanning of de bescherming van moeder en kind. 

Je werkt steeds nauw samen met een multidisciplinair team. De werkuren zijn vaak onregelmatig, met nacht- en weekendwerk. 

Hoe ligt de job in de markt? 

Volgens de Waalse dienst voor arbeidsbemiddeling wordt de job hoofdzakelijk binnen de zorgsector uitgeoefend. De vraag naar vroedkundigen ligt het hoogst in Henegouwen. De meeste zorgkundigen werken op zelfstandige basis of met een interimcontract. Contracten van onbepaalde duur zijn minder courant. 

Werkgevers kennen de job voornamelijk op basis van het diploma toe, en in een kwart van de gevallen is de werkervaring bepalend. Volgens de Waalse dienst voor arbeidsbemiddeling worden jaarlijks minder dan 40 vacatures voor vroedkundigen uitgeschreven. 

Hoeveel verdien ik als vroedkundige? 

Je loon als vroedkundige hangt af van verschillende factoren, zoals je anciënniteit en je plaats van tewerkstelling. 

Bij wijze van voorbeeld: het gemiddelde nettomaandloon van een startende vroedkundige bedraagt 1.400 euro. Een vroedkundige met 20 jaar ervaring in het ziekenhuiswezen verdient 2.000 euro netto per maand. Een zelfstandige, geconventioneerde vroedkundige wordt vergoed in functie van de prestaties. Zo factureert een individuele verloskundige aan huis 30,37 euro per uur. 

Podcast (in het Frans)

Vandaag maken we kennis met Aline, zelfstandig vroedvrouw en medeoprichtster van geboortekliniek Amala. 

 Na een openbaring tijdens haar tweede zwangerschap besloot Aline haar leven over een andere boeg te gooien en te kiezen voor wat zij het mooiste beroep ter wereld noemt: vroedvrouw.    

Bevallingen in de auto, op straat, thuis … In dertien jaar tijd heeft Aline zowat alles meegemaakt. Vandaag blikt ze terug op haar carrière en de intellectuele, fysieke, emotionele en spirituele aspecten van haar job. 

 We hebben het in deze aflevering over het ritme van de vrouw en haar zwangerschap, over de werkomstandigheden van vroedvrouwen en de uitdagingen en beperkingen waar ze mee geconfronteerd worden, maar ook over het spannende moment waarop nieuw leven ter wereld wordt gebracht. 

Een diepgaand gesprek vol altruïsme en menslievendheid.   

Bekijk de video