Begeleider
De job van sociaal begeleider spreekt aan door de afwisseling en veelzijdigheid van de taken, maar evenzeer door de brede waaier aan vereiste inzichten en vaardigheden die je verder kunt ontwikkelen.
Omschrijving
Als sociaal begeleider ben je er ‘gewoon’ om mensen te begeleiden of bij te staan. Je werkt over het algemeen binnen een specifiek domein (bv. huisvesting of socioprofessionele inschakeling), maar je kunt ook meer algemene ondersteuning bieden. De job houdt ergens het midden tussen gespecialiseerde opvoeder en maatschappelijk assistent.
Een sociaal begeleider is er in de eerste plaats om mensen te helpen bij het doorworstelen van een of meerdere probleemsituaties. Hij of zij fungeert als schakelpersoon tussen de cliënt en de (talloze) sociale diensten waarin hulpzoekende soms het spoor bijster is. Concreet betekent dat: de problemen benoemen, prioriteiten stellen, oplossingen aanreiken die haalbaar zijn en de cliënt op weg zetten naar die specifieke oplossingen.
Een evenwichtsoefening
Kort samengevat klinkt het misschien eenvoudig of zelfs voor de hand liggend, maar dat is het in geen geval! Soms is de kloof tussen de probleemsituatie en het besef ervan bij de cliënt gigantisch groot. In sommige gevallen geldt dat ook voor de kloof tussen de verwachtingen van de hulpzoekende en zijn of haar realiteitsbesef. En daarin schuilt de kunst van het wikken en wegen in deze job. Cliënten begeleiden vanaf een bepaald beginpunt, hen bewustmaken van hun situatie en hun verwachtingen en hen bijstand verlenen om het vooropgestelde statuut te bereiken, rekening houdend met de realiteit en de middelen.
Een veelzijdig, langlopend, individueel parcours
In de praktijk gaat het om een werk van lange adem, met formele gesprekken, maar ook soms met huisbezoeken, ondersteuning bij administratieve formaliteiten, begeleiding bij andere instanties, afspraken met andere professionals uit de sociale sector, enz. Het is een job waarin je in heel uiteenlopende omgevingen en op verschillende niveaus moet kunnen werken.
En nu concreet …
Centraal in de job staan de doelstellingen van de hulpzoekenden. Je moet hen daarin vooral op een heel praktische manier begeleiden. Dat maakt het takenpakket zo gevarieerd. Het kan gebeuren dat je een cliënt moet bijstaan tijdens een gesprek bij het OCMW, of helpen met de inhoud van een huurovereenkomst, maar ook begeleiden bij het zoeken naar activiteiten, een inleefstage met het oog op een beroepskeuze, enz. Net als andere professionals uit de sociale sector draag je veel verschillende hoeden en moet je bereid zijn om vaak een andere hoed op te zetten. De basisvaardigheden zijn evenwel een constante: empathie en het vermogen om binnen een bepaald kader te werken en je aan te passen aan de realiteit van je cliënten. Het spreekt voor zich dat je enigszins thuis bent in administratieve zaken, maar je moet evenzeer weten hoe je te werk moet gaan in de dagelijkse realiteit van de hulpzoekenden.
Over welke vaardigheden moet ik beschikken?
- Problemen analyseren en begrijpen;
- Prioriteiten bepalen;
- Een planning kunnen aanhouden, evenwel met een zekere mate van flexibiliteit om onverwachte situaties de baas te kunnen;
- Degelijke kennis hebben van de wetgeving en instellingen;
Over welke persoonlijke eigenschappen moet ik beschikken?
- Een luisterend oor;
- Empathie;
- Autonomie;
- Aanpassingsvermogen.
Opleiding
Een sociaal begeleider beschikt over het algemeen over een basisopleiding als maatschappelijk assistent of gespecialiseerde opvoeder, maar dat hoeft niet per se het geval te zijn. Ook heel wat psychologen, ergotherapeuten enz. zijn aan de slag als sociaal begeleider. De basisopleiding is uiteraard belangrijk in het licht van de opgedane kennis, maar beroepservaring is vaak relevanter. Wie over een brede, afwisselende ervaring beschikt, kan vaardigheden verwerven en inzetten die van pas komen bij dit een dergelijke, polyvalente job.
Toutefois, certaines structures proposent des formations, comme l’ASBL Idée 53, l’EAFC (Etablissement d’enseignement pour adulte et de formation continue) à Anderlecht, le Cefor à Schaerbeek ou encore le CPA à Charleroi.
Carrièremogelijkheden
Volgens het Salariskompas van de website Références.be ligt het loon van een begeleider tussen € 2400 bruto (bij aanvang van de loopbaan) en € 3100 bruto (op het einde van de loopbaan).
Les conditions de travail peuvent s’avérer difficiles. Les missions sont fatigantes physiquement et les professionnelles doivent souvent se déplacer. Par exemple, Déborah Magy explique qu’elle travaille huit heures par jour avec trente minutes de pause, dont quinze pour le déplacement.
Enfin, l’aide-ménagère sociale appartient à la commission paritaire 318.01. Au 1er décembre 2022, le salaire horaire s’élevait à 13,9 € brut en région wallonne.
Podcast
Il y a des hasards amusants dans la vie. La veille de l’annonce officielle de son successeur, nous recevions au micro de “J’aime mon métier” Bernard de Vos, délégué général aux droits de l’enfant, qui tardait à se faire remplacer depuis des mois pour cause de désaccords politiques.
A la veille de sa retraite, c’est désormais un HOMMAGE que nous lui rendons aujourd’hui, à sa carrière et à son engagement pour la défense d’un million d’enfants belges que nous lui rendons aujourd’hui.
Bernard nous raconte ses premiers amours de terrain en tant qu’éducateur, profession qu’il a exercée pendant presque 30 ans. Alors qu’il devient en début de carrière expert “des adolescents compliqués”, il termine son parcours convaincu de l’indispensable priorité à investir massivement dans la petite enfance. Tout se joue les 1000 premiers jours de vie.
Aujourd’hui on se laisse inspirer par le parcours d’un optimisme invétéré : on aborde avec Bernard le PLAISIR que provoque l’engagement citoyen, l’évolution de l’enfance ses 15 dernières années et ses combats pour les mineurs migrants.